Cấu tạo Mil Mi-28

Mi-28 có hai buồng lái được bọc giáp với đầy đủ các thiết bị điện tử, được trang bị hai động cơ Klimov TV3-117VMA với công suất 2194 mã lực. Cánh quạt đuôi hình chữ X nghiêng 55 độ để giảm tiếng ồn.

Tuy Mi-28 không được thiết kế cho khả năng vận tải, nó vẫn có một khoang hành khách nhỏ có thể chở ba người. Mục đích là để cứu phi hành đoàn của những chiếc đã bị bắn hạ.

Quân đội Mỹ sử dụng loại trực thăng chiến đấu có vai trò tương tự là AH-64 Apache. Cả hai loại máy bay đều được thiết kế nhằm mục đích yểm trợ cho các binh đoàn bộ binh cơ giới trên chiến trường. Mi-28N được thiết kế để sử dụng chiến đấu cả ban ngày và ban đêm, trong mọi điều kiện thời tiết. Tuy nhiên, giữa chúng có những điểm khác biệt:

Các cảm biến tại mũi trực thăng Mil Mi-28. Hình chụp ở triển lãm hàng không MAKS Airshow 2013.Mi-28 nhìn từ phía sau.
  • AH-64 có hệ thống điện tử tại buồng lái hiện đại hơn Mi-28 cũng như Mi-28 có mũi nhỏ, dài hơn và buồng lái cũng chật chội hơn so với AH-64D.[11]
  • Buồng lái của Mi-28 có thể chịu được đạn 14,5mm[12] trong khi buồng lái AH-64 có thể chịu được đạn 12,7mm.[13] Theo những nguồn khác, thì buồng lái và cánh quạt AH-64 được thiết kế để chống được đạn 23mm bắn thẳng[14][15] trong khi cánh quạt của Mi-28 có thể chịu được đạn 30mm.[16]
  • AH-64 có tính cơ động và hiệu suất chiến đấu thấp hơn Mi-28N. Về động cơ thì trực thăng Mi-28 có động cơ mạnh hơn với 2 động cơ Klimov TV3-117VMA, công suất 2194 mã lực so với AH-64 cũng sử dụng 2 động cơ General Electric T700-701D, công suất 2000 mã lực.[11]
  • Trong cuộc trả lời phỏng vấn kênh truyền hình quốc phòng "STAR" (Ngôi sao), nhà báo đồng thời là chuyên gia quân sự của Nga là Dmitry Litovkin cho rằng trực thăng Mi-28N của Nga mạnh hơn AH-64 về tải trọng vũ khí tối đa khi tác chiến (của AH-64 là 771 kg, của Mi-28N là 2300 kg, cao gấp 3 lần).[17]
  • Tốc độ tối đa của Mi-28 đạt 320 km/giờ, tốc độ hành trình đạt 270 km/giờ, tốc độ tối đa của AH-64D đạt 297 km/giờ, tốc độ hành trình đạt 260 km/giờ.[11] Mi-28 bay nhanh hơn một chút, nhưng bù lại, AH-64 bay được xa hơn gấp 1,7 lần Mi-28 (1900 km so với 1100 km). Bán kính chiến đấu Mi-28 chỉ hơn 200 km, chưa bằng một nửa so với AH-64 Apache là 480 km. Độ bền khi hoạt động của AH-64D là 3 giờ 9 phút, tỏ ra vượt trội so với Mi-28. Bù lại, Mi-28 có các đặc tính bay ưu việt, đặc biệt là khả năng hoạt động hiệu quả tại những vùng khí hậu khắc nghiệt, các vùng núi cao.[18] Mi-28N là máy bay trực thăng duy nhất trên thế giới có thể thực hiện một chuyến bay tự động với địa hình uốn cong ở độ cao rất thấp từ 5 mét.[19]
  • Dự trữ đạn pháo 30mm của AH-64 là 1200 viên, nhiều hơn so với Mi-28 (250 viên), nhưng Mi-28 có khả năng mang các loại bom 250 và 500 kg để tiêu diệt những mục tiêu kiên cố.[19]
  • Vũ khí của Mi-28 chủ yếu tập trung cho nhiệm vụ trên mặt đất, còn AH-64D tuy mang ít hơn, nhưng vũ khí đa dạng hơn và có thể thực hiện nhiệm vụ không đối đất và không đối không tầm thấp. Vũ khí mang theo kém đa dạng chính là một khuyết điểm lớn của Mi-28 so với AH-64 Apache.[18]
  • Mi-28N thiếu hệ thống tác chiến điện tử và hệ thống bảo vệ máy bay trước tên lửa đối không. Sau này, Nga đã bổ sụng hệ thống tác chiến điện tử, hệ thống hiển thị vị trí máy bay trên màn hình mô phỏng, buồng lái được trang bị màn hình tinh thể lỏng, phi hành đoàn được trang bị kính nhìn đêm. Ngoài ra, hệ thống bảo vệ máy bay trước tên lửa đối không như Richag-AV cũng được lắp đặt.[20]
  • Mi-28 và AH-64 các phiên bản cũ đều không có khả năng điều khiển máy bay không người lái (UAV). Tuy nhiên, điều này đã có trên phiên bản mới AH-64E Guardian ra mắt năm 2012, nó có thể điều khiển các UAV như RQ-7 hoặc MQ-1C.[21] Phiên bản Mi-28 mới là Mi-28NM theo nhà sản xuất cũng có thể tương tác trực tiếp với các máy bay không người lái để nhận thông tin trinh sát mục tiêu, nhưng phiên bản này chỉ được thử nghiệm vào 2016 và dự kiến hoàn thiện vào năm 2017 - 2018.[22]
  • Các máy bay trực thăng chiến đấu hiện đại khác (ví dụ như Ka-52 của Nga) đều có hệ thống điều khiển dự phòng nhưng Mi-28N lại không có. Do đó, nếu phi công thiệt mạng thì hoa tiêu không thể thay thế phi công tiếp tục vận hành máy bay, trong khi Apache có tính năng này.[23]
  • Về giá thành, Mi-28 có giá khoảng 12 - 20 triệu USD/chiếc, rẻ hơn một nửa so với Apache (18 - 30 triệu USD/chiếc).[18]
  • Pháo 2А42 của Mi-28NE có trọng lượng gấp đôi pháo М230 của trực thăng Apache, nhưng lượng đạn của pháo M230 trên trực thăng Apache lại nhiều hơn gần 3 lần so với Mi-28NE, trong khi đó cả 2A42 và M230 đều có cỡ nòng 30 mm.[24] Khẩu pháo trên Mi-28 có khả năng xoay 110 độ, vượt trội so với khẩu pháo cùng loại của Ka-50 chỉ xoay được 11 độ.[25]

Hạn chế chính của Mi-28 so với AH-64 là vũ khí chống tăng của nó, tên lửa 9M120 Ataka-V (AT-9 Spiral-2) có tầm bắn chỉ khoảng 8 km, không thể bắn trúng mục tiêu mà không đi vào khu vực phòng không của đối phương.[24] Loại tên lửa AGM-114 Hellfire trên AH-64 Apache cũng có tầm bắn 8 km, trong đó phiên bản AGM-114L Longbow ra đời năm 2000 là tên lửa thế hệ 3, dùng đầu tự dẫn radar có chế độ "bắn-quên" giúp trực thăng khai hỏa rồi lập tức rút lui trong khi tên lửa Ataka trên Mi-28NE chỉ là tên lửa thế hệ 2, sử dụng phương pháp dẫn bán tự động, buộc trực thăng phải đứng yên để dẫn bắn tên lửa tới mục tiêu, làm tăng nguy cơ vũ khí phòng không đối phương tiêu diệt. [24] Ngoài ra, Hellfire trên Apache có xác suất xuyên thủng giáp phản ứng nổ lên tới 0,8 - 0,9 và khả năng xuyên giáp 1000 mm, bảo đảm xác suất diệt xe tăng, xe thiết giáp cao, còn tên lửa Ataka của Mi-28NE chỉ có xác suất vượt qua giáp phản ứng nổ là 0,5, loại tên lửa này được cho là không đủ khả năng xuyên thủng được giáp trước của xe tăng М1А2 phiên bản nâng cấp SEP. Năm 2016, AH-64 bắt đầu được trang bị lửa JAGM (Joint Air-Ground Missile), theo thông tin của nhà sản xuất Lockheed Martin thì tầm bắn của JAGM là 8 km,[26] tương đương với Ataka-V (thử nghiệm năm 2010 cho thấy, JAGM có khả năng tiêu diệt mục tiêu ở xa 16 km,[27] nhưng đến năm 2014 thì nhà sản xuất đã hạ tầm bắn xuống còn 8 km để tên lửa mang được đầu dò mới).[28]

Bức ảnh chụp Mi-28 cùng hệ thống tên lửa 9K114 Shturm năm 1989

Năm 2003, một bài viết của trung tâm thông tin công nghệ quốc phòng Mỹ có bức ảnh Mi-28 trang bị loại tên lửa mới được cho là Vikhr-1 (AT-16 Scallion).[29] Vikhr-1 là loại tên lửa hoạt động theo nguyên lý "bắn và quên", tương đương với loại AGM-114L Longbow của AH-64 Apache nhưng có vận tốc nhanh hơn.[30] Phiên bản Vikhr-1 có tầm bắn tới 12 - 15 km, gấp rưỡi Hellfire và loại JAGM của AH-64 Apache.[31] Về giá thành thì 9K121 Vikhr rẻ hơn rất nhiều (mỗi quả 9K121 Vikhr có giá 28.300 USD, so với Hellfire có giá 110.000 USD).[32] Năm 2016, loại tên lửa 9K121 Vikhr này đã bắt đầu được Nga xuất khẩu ra nước ngoài.[33] Tuy nhiên, trên trang giới thiệu sản phẩm của Russian Helicopter thì Vikhr hiện chỉ được trang bị cho dòng trực thăng Ka-50, Ka-52, còn danh sách vũ khí của Mi-28 hiện chưa có tên lửa Vikhr[34]

Tên lửa Vikhr trong hình được lắp trên trực thăng Ka-52.

Theo chuyên gia quân sự Nga Mikhail Rastopshin, Mi-28NE được thiết kế trong thời kỳ nước Nga gặp khủng hoảng (thập niên 1990), khi đó sự tụt hậu của nước Nga về công nghệ vô tuyến điện tử, vi điện tử, điện tử nano và máy tính ngày càng tăng.[24] Theo nhận xét của báo chí, thì dù các hệ thống điện tử trang bị cho Mi-28N được đánh giá là khá hiện đại nhưng vẫn không thể so sánh được với các hệ thống cùng loại được trang bị cho AH-64D.[11].

Hiện nay, theo ông Andrei Shibitov, Tổng giám đốc của Russian Helicopter Holding thì các phiên bản mới của Mi-28 (Mi-28NM) và Ka-52 đã ngang ngửa với trực thăng Apache AH-64 của Mỹ về hệ thống điện tử: "Mười năm trước, các hệ thống của chúng tôi thua họ, nhưng giờ tôi có thể nói những cải tiến mới nhất của chúng tôi hoàn toàn có thể so sánh với các đối thủ và đồng nghiệp."[35].

Năm 2015, Nga đã tuyên bố ra mắt phiên bản Mi-28NM (nâng cấp từ Mi-28N). So với phiên bản cũ, Mi-28NM theo tuyên bố sẽ có tốc độ vượt trội (450 km/h so với 324 km/h), cao gấp rưỡi AH-64,[36] bán kính chiến đấu của Mi-28NM cũng xa hơn hẳn (450 km so với 200 km), xấp xỉ với AH-64.[37] Phiên bản này đã được thử nghiệm vào đầu năm 2016[38]

Mi-28NM theo tuyên bố sẽ khắc phục những điểm yếu về hệ thống điện tử của phiên bản cũ khi được trang bị hệ thống đối kháng điện tử tân tiến, trong đó có thiết bị bắn chặn tên lửa tấn công dùng tia laser, radar mới với máy tính hoạt động nhanh và hiệu quả gấp 10 lần thiết bị tiền nhiệm, có tầm nhìn bao quát và hoạt động trên nhiều dải tần cho phép xác định chính xác tọa độ mục tiêu, các thông số vật cản và khả năng bám bắt, dẫn bắn 4 mục tiêu cùng lúc. Nga cũng sẽ trang bị hệ thống tác chiến điện tử Richag-AV trên trực thăng Mi-28NM. Richag-AV được thiết kế để tránh radar, sonar hoặc các hệ thống phát hiện khác nhằm bảo vệ trực thăng khỏi các tên lửa không đối không hoặc hệ thống phòng không trong phạm vi hàng trăm km thông qua việc chủ động gây nhiễu và làm mù các hệ thống radar. Ngoài ra, Mi-28NM sẽ được lắp đặt một hệ thống thiết bị điện tử mới, cho phép phi công có thể tương tác trực tiếp với các máy bay không người lái để nhận thông tin trinh sát mục tiêu.[22] Những chiếc Mi-28NM đầu tiên được sản xuất vào năm 2017 và bàn giao cho quân đội Nga vào tháng 3/2018.[39]

Mi-28 có khả năng thực hiện nhiệm vụ tác chiến nhanh gấp 2,5 lần so với người tiền nhiệm Mi-24, Mi-28 mang động cơ mới giúp giảm độ bộc lộ hồng ngoại xuống 2,5 lần so với Mi-24. Hình dạng cánh quạt được cải tiến, trang bị hệ thống kiểm soát động cơ điện tử. Đặc biệt, Mi-28N được trang bị hệ thống điện tử hàng không tổng hợp, cho phép tiến công ngày và đêm, trong mọi thời tiết kể cả bão cấp 7 và 8, ở độ cao thấp khác nhau. Nhờ sử dụng hệ thống tránh chướng ngại vật tự động, kết cấu hình cánh quạt giảm tín hiệu radar nên Mi-28N có thể bay thấp dưới 20 mét để không bị hệ thống phòng không (radar) phát hiện. Một trong những tính năng mà các nhà phân tích quân sự Mỹ đánh giá cao là hệ thống thoát hiểm khẩn cấp cho phi công với ghế ngồi đặc biệt giúp sống sót khi rơi với tốc độ 12m/s (43,2 km/h). Những trực thăng của phương Tây không có tính năng này nên nếu máy bay gặp sự cố hay bị bắn, phi công rất dễ thiệt mạng.[40]

Vũ khí

Vũ khí chủ yếu của Mi-28N là 16 tên lửa chống tăng 9M120 Ataka-V được dẫn bằng lệnh vô tuyến, có khả năng chống nhiễu cao ở hai cánh phụ bên hông, tầm bắn tối đa 8 km với sức xuyên 950 mm thép sau khi phá giáp phản ứng nổ, có thể phá hủy mọi loại xe tăng và xe bọc thép trên chiến trường.

Ngoài ra, Mi-28 có thể mang tên lửa không đối không tầm ngắn R-73, Igla-V hoặc bom chùm chống tăng KMGU-2, thùng phóng rocket không điều khiển S-8 hoặc S-13. Mi-28 có thể mang 80 rocket S-8 80mm, hoặc 20 rocket S-13 122mm, hoặc 2 rocket S-24B 240mm, 8 tên lửa không-đối-không tự dẫn hồng ngoại Igla. Ụ pháo NPPU-28N lắp 1 pháo tự động 2A42 30 mm (cơ số 250 viên) được gắn dưới mũi máy bay.

Mi-28N còn được trang bị 2 thùng treo UPK-23-250 lắp pháo GSh-23L 23 mm (cơ số 250 viên), 2 - 4 thùng KMGU-2 chứa mìn và bom con, bom cháy ZB-500, bom 250 kg và 500 kg, hệ thống phòng thủ thụ động chống tên lửa. Ngoài ra, với kết cấu mô-đun, Mi-28 có thể dễ dàng sửa chữa, kể cả trong điều kiện khốc liệt và thiếu thốn ở chiến trường.[40]

Độ tin cậy

Mi-28 có độ tin cậy cao, đặc biệt là khả năng hoạt động hiệu quả tại những vùng khí hậu khắc nghiệt, các vùng núi cao, sa mạc nhiều bụi cát.[18] Trong khi đó, đối thủ AH-64 Apache gặp một loạt các sự cố khác nhau khi hoạt động trong điều kiện môi trường nhiều cát và khói: các khẩu pháo trên máy bay bị kẹt đạn không thể hoạt động, hệ thống ngắm và hệ thống nhìn ban đêm bị khói, bụi và cát làm bị nhiễu. Thậm chí ngay cả hệ thống nhìn hồng ngoại cũng bị ảnh hưởng mạnh khi hình ảnh hiển thị không rõ ràng. Điều kiện thời tiết sa mạc đôi khi còn làm các hệ thống vũ khí của Apache trục trặc không thể hoạt động được.[41]

Tuy nhiên, thực tế tham chiến tại Syria cho thấy, Mi-28 liên tục bị lỗi kỹ thuật, bao gồm hai chiếc bị rơi khiến không quân Nga thiệt hại về nhân mạng. Chủ tịch Hội đồng liên bang về quốc phòng và an ninh - Thượng tướng Viktor Bondarev (nguyên Tư lệnh Không quân - Vũ trụ Nga) cho biết lỗi nghiêm trọng nhất của chiếc Mi-28 nằm ở hệ thống điện tử thường xuyên hỏng hóc, có độ tin cậy thấp trong điều kiện sa mạc khắc nghiệt. Mũ bay Mi-28 bị các phi công Nga phàn nàn về trục trặc khi gặp khói bụi, đôi lúc khiến người điều khiển không thể nhìn hay nghe thấy bất cứ thứ gì.[42] Các phi công Mi-28 của Nga tham chiến tại Syria than phiền rằng nhiều lỗi kỹ thuật của máy bay không được chỉnh sửa, bất chấp họ đã nhiều lần phản ánh và gửi yêu cầu tới nhà sản xuất. Nga cho biết căn cứ vào kinh nghiệm vận hành tại Trung Đông, họ đã thiết kế biến thể sửa đổi là Mi-28NM "Night Hunter".[43] Những chiếc Mi-28NM đầu tiên được bàn giao cho quân đội Nga vào tháng 3/2018.[39]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Mil Mi-28 http://www.russianhelicopters.aero/ru/helicopters/... http://www.airforce-technology.com/projects/mi-28n... http://www.airrecognition.com/index.php?option=com... http://www.army-technology.com/projects/mi28/ http://www.aviationweek.com/Article.aspx?id=/artic... http://beforeitsnews.com/vietnamese/2016/04/nga-th... http://www.defenseindustrydaily.com/joint-common-m... http://www.defensenews.com/osd_story.php?sh=VSDI&i... http://www.flightglobal.com/airspace/media/reports... http://www.globalpost.com/dispatch/news/regions/mi...